متروی قم

معرفی پروژه مترو

قم استانی در مرکز ایران در مجاورت استان‌های تهران، مرکزی، اصفهان و سمنان است و برای عبور از استان‌های شمالی به استان‌های مرکزی و جنوبی کشور می‌بایست از این استان گذر کرد. وجود آستانه مقدس حضرت معصومه (س) و همچنين مسجد جمکران سالانه جمع کثیری از زائران ایرانی و کشورهای مسلمان جهان را به سوی خود جلب می‌کند؛ همچنین وجود حوزه علمیه قم و حضور برخی از مراجع تقلید در این شهر و استقبال
جمع کثیری از مسلمانان جهان برای تحصیل در این حوزه، وجهه شهر را به گونه دیگری تغییر داده است. پروژه خط A قطار شهری قم، جنوب غربي به شمال شرقي می‌باشد و مطالعات زمین‌شناختی نیز در همین گستره انجام گرفته است. موقعیت خط A متروی قم با حفظ دسترسی‌های محلی، از مسجد جمکران آغاز و در قلعه کامکار خاتمه می‌یابد. لازم به ذکر است، دسترسی به قطار شهری برای مسافران درون شهری از طریق ۱۴ ایستگاه که به ترتیب از A۱ تا A۱۴ نامگذاری شده¬اند پیش‌بینی شده است. سکوهاي مسافرگيري در کلیه ایستگاه‌ها در طرفین خط ریلی قرار داشته و بدون قوس مي باشند. متوسط طول ایستگاه‌ها ۱۰۹ متر و فاصله مرکز به مرکز ایستگاه‌های متوالی بین ۶۶۰
تا ۱۹۸۰ متر يعني بطور متوسط ۱ کیلومتر می‌باشد. این خط شامل توقفگاه ابتدایی در حوالی مسجد جمکران بوده و محل دپو آن در منطقه کامکار می‌باشد.دپوی خطدر انتهای مسیر، ۳۷ هکتار مساحت دارد و بعد از ایستگاه A۱۴ (کامکار) به سمت شمال شرق، با عبور از زیر بزرگراه
قم– اراک در نظر گرفته شده است. موقعیت قرارگیری محل دپو در این منطقه و فاصله ۵/۴ کیلومتری از ایستگاه گارمانوری خط راه‌آهن تهران-قم، امکان اتصال خط A متروی قم را به ایستگاه یاد شده میسر می‌گرداند. ابتدای مسیر از توقفگاه ابتدایی (در تراز ۱۸- متر) شروع و با توجه به پلان طراحی شده از میدان بقیه‌ا...، ولیعصر، در امتداد خیابان دل‌آذر تا میدان پلیس ادامه می‌یابد و سپس با عبور از موقعیت خیابان میرزای قمی، محلة چهل‌اختران، تقاطع غیرهمسطح عمار یاسر به چهار راه بازار، پل علیخانی، میدان مطهری، خیابان هدف، میدان سعیدی با قوس‌هایی در طول خیابان امامزاده ابراهیم(ع). در ادامه بعد از عبور از تقاطع غیرهمسطح راه‌آهن و عبور از مقابل صحن امامزاده ابراهیم(ع)، میدان معصومیه، میدان کشاورز ادامه می‌یابد و در انتها به محله قلعه کامکار رسیده و به پایان می‌رسد.

خلاصه مشخصات فنی پروژه:

معرفی دستگاه حفاری مکانیزه تونل

دستگاه حفاری مورد استفاده در پروژه خط A متروی قم، ساخت شرکت Herrenknecht آلمان و از نوع متعادل کننده فشار زمین (earth pressure balance) است. طول این دستگاه 84 متر و وزن آن 1250 تن می باشد و قابلیت حفاری در قوس با شعاع 200 متر و تحت فشار 4bar را داراست.دستگاه حفاری از دو قسمت ماشین حفاری و سیستم پشتیانی تشکیل شده است. ماشین حفاری شامل 2 شیلد جلوئی و انتهایی می باشد و در جلوی آن کله حفاری قرار گرفته که با جبهه کاری در تماس است. ابزار های برشی قابل تعویض بر روی صفحه حفار نصب شده اند که وظیفه کندن خاک را بر عهده دارند. در داخل شیلدها سیستم پیشروی، سیستم تخلیه مصالح، سیستم نصب پوشش نهایی، سیستم آب بندی، سیستم تزریق و ... قرار گرفته اند. سیستم پشتیبانی متشکل از 5 گنتری(تریلر) می باشد که پشت سر هم قرار گرفته و به شیلد انتهایی متصل می شوند. کلیه ملزومات و تجهیزات ماشین حفاری جهت کندن زمین و پیشروی در مسیر تونل از جمله سیستم آب، سیستم هیدرولیک سیستم بهسازی خاک، سیستم کنترلی و ایمنی، سیستم روشنایی و ... در این قسمت قرار گرفته اند.

نحوه عملکرد دستگاه:

اصلی ترین کاربرد ماشین های حفاری از نوع متعادل کننده فشار زمین، در رس های نرم، رس های لای دار و ماسه های لای دار است. در حفاری به روش مکانیزه در زمین های نرم و سست باید پایداری جبهه کار و پایداری تونل حاصل شود. دستگاه های EPB با استفاده از مواد حفاری شده فشار لازم برای پایداری جبهه کار را تأمین کرده و از ریزش ناگهانی زمین جلوگیری می کند و نشست سطح زمین را به حداقل می رساند. از طریق سگمنت گذاری و انجام تزریق تحکیمی پایداری تونل بعد از حفاری تأمین می شود. همزمان با چرخش کله حفار و کندن زمین با ابزارهای برشی، محلول فوم توسط نازل های سطح کله حفار در جبهه کاری تزریق می شود. با باز شدن جک های پیشروی و حرکت رو به جلوی ماشین، خاک از طریق دریچه های تعبیه شده وارد محفظه پشت کله حفار می گردد. در آنجا نیز محلول فوم به خاک تزریق شده و به کمک همزن ها مخلوط می شود (بهسازی خاک). مصالح همگن شده توسط نقاله مارپیچ به نقاله نصب شده روی بک آپ منتقل و به خارج از تونل هدایت می شود. خارج کردن مصالح حفاری باید در شرایط کنترل شده صورت پذیرد تا از کاهش فشار در اتاقک حفاری و در نتیجه نشست زمین جلوگیری شود. پایداری در جبهه کاری به صورت برقراری تعادل بین فشار زمین و فشار دستگاه انجام می¬پذیرد. فشار زمین در واقع فشار خاک و مجموع تراز آب درون آن می باشد که به ماشین وارد می شود. فشار وارده از سوی جک های پیشروی و مقدار خروج مصالح از طریق سرعت چرخش نقاله مارپیچ نیز فشار ماشین را ایجاد می کند.

پیمانکار و مشاور

پیمانکار:

گروه مهندسي 104 حرا در خرداد ماه سال 1362 با عنوان گردان ويژه و سازمانی شامل 30 فر پرسنل رسمي تشكيل گرديد. اين گروه در سال 1371 تحت پوشش قرارگاه سازندگي خاتم الانبیاء ص با نام مؤسسه حرا ثبت شد و فعاليت اقتصادي خود را در گرايش حفاري تونل، راه و ابنيه آغاز نمود. اين مجموعه در بيست سال گذشته بیش از 60 پروژه با محوريت عملیات زیرزمینی را با موفقيت به پايان رسانده است. اين موسسه با بيش از 30 سال تجربه در زمینه طراحي، ساخت و تامين تجهيزات انواع پروژه هاي زیرزمینی اعم تونل هاي شهری، بین شهری و متژو، مغارها و تاسيسات زیرزميني، توانمندترين سازمان داخلی در اين زمينه محسوب مي گردد.

مشاور:

شرکت مهندسین مشاور جامع بهرو.